Najnowsze zmiany w ubezpieczeniach społecznych dotyczące m.in. zasad podlegania, składania dokumentów rozliczeniowych, naliczania odsetek, ustalania prawa i wysokości zasiłków

1. Zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych od stycznia i maja 2021 r.:

• obowiązki związane ze zgłaszaniem do ZUS umów o dzieło,
• obowiązek informowania o zawodzie wykonywanym przez osobę zgłaszaną - kod zawodu pracowników i  zleceniobiorców.

2. Zmiany w ustawie o świadczeniach z tytułu choroby i macierzyństwa:

• zmiana zasad zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego,
• skrócenie długości okresu zasiłkowego dla osób po wygaśnięciu tytułu do ubezpieczeń,
• zmiana wysokości zasiłku chorobowego za okres pobytu w szpitalu
• zmiana zasad ponownego ustalania podstawy wymiaru zasiłków
• ujednolicenie zasad dotyczących emerytów i rencistów nie mających prawa do zasiłków po ustaniu tytułu do ubezpieczeń,
• prawo żądania od ubezpieczonych i ich płatników dostarczenia nieodpłatnie dokumentów niezbędnych do ustalenia prawa do zasiłków, ich wysokości, podstawy wymiaru i wypłaty.
• możliwość dokonywania przez ZUS potrąceń z należnych zasiłków bez konieczności wdrażania egzekucji.

3. Zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych od 18 października 2021 r., 1 stycznia 2022 r. i 1 stycznia 2023 r.:

• zmiana charakteru dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz chorobowego po przystąpieniu do niego - obowiązkowa zapłata składek i konsekwencje ich nie zapłacenia,
• zmiana wysokości kwoty nie powodującej obowiązku naliczania odsetek za zwłokę,
• sytuacje zwalniające z obowiązku naliczania odsetek za zwłokę, nawet po przekroczeniu kwoty zwalniającej z tego obowiązku,
• definicje przyczyn leżących po stronie ZUS, mających wpływ na dokonywanie wpłat składek po obowiązującym terminie,
• wyliczanie okresu w trakcie, którego obowiązuje zwolnienie z naliczania i opłacania odsetek za zwłokę,
• uprawnienia ZUS do potrąceń ze świadczeń kwot nie opłaconych należności składkowych, bez konieczności wdrażania postępowania egzekucyjnego,
• zmiana zasad zawieszenia biegu terminu przedawnienia dochodzenia należności składkowych przez ZUS,
• zmiana zasad informowania płatnika o nadpłacie składek i ujednolicenie sposobu dokonywania zwrotu nadpłaconych składek,
• ograniczenie do 5 lat składanie dokumentów korygujących,
• wpływ ograniczenia korekt na poprawność danych na koncie ubezpieczonych,
• uprawnienia ZUS do porządkowania danych na kontach ubezpieczonych
• zmiana zasad podpisywania dokumentów przekazywanych do ZUS drogą elektroniczną,
• obowiązek założenia przez wszystkich płatników profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym ZUS
• możliwość pobierania danych z ZUS i wygenerowania dokumentów potwierdzających swoje dane w systemie teleinformatycznym ZUS
• obowiązkowa elektroniczna forma wniosku o wydanie i otrzymanego zaświadczenia A1, w przypadku delegowania pracownika do innego kraju UE lub naprzemiennej pracy w co najmniej dwóch krajach UE,
• rozszerzenie definicji nienależnie pobranego świadczenia,
• możliwość składania zastrzeżeń do ustaleń kontroli również po otrzymaniu aneksu do protokołu kontroli.

4. Zmiany w ustawie o ubezpieczeniu z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych:

• brak możliwości stosowania przepisów o sukcesji praw i obowiązków do stopy procentowej,
• zmiana sposoby zawiadamiania płatnika składek o ustalonej dla niego stopie procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe,
• uprawnienie ZUS do występowania do okręgowego inspektora pracy z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli w zakresie korygowania liczby ubezpieczonych zatrudnionych w warunkach zagrożenia.

5. Zmiany w ustawie o emeryturach i rentach z FUS:

• likwidacja tzw. emerytur czerwcowych
• ustalenie dla „nowych” emerytów wyłącznie wypłaty świadczenia na rachunek bankowy,
• ograniczenie częstotliwości składania wniosków o ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.