Podatek dochodowy należy uiszczać zaliczkowo – bez wezwania ze strony organu podatkowego – w ciągu roku podatkowego, bez obowiązku składania deklaracji.
Zaliczki miesięczne można opłacać:
- w faktycznej wysokości lub
- w wysokości ustalonej przez podatnika (zaliczki uproszczone).
W pierwszym przypadku zaliczki miesięczne, podlegające wpłacie, ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące (art. 25 ust. 1 ustawy CIT).
Ten drugi sposób wynika z art. 25 ust. 6-6a ustawy CIT. Mogą z tego skorzystać podatnicy, którzy wykazali podatek do zapłaty w zeznaniu złożonym w roku poprzednim lub dwa lata wcześniej, np. zaliczki uproszczone w 2025 r. są ustalane na podstawie zeznania za rok 2023, a jeśli nie wykazano w nim podatku, to zaliczki wylicza się z zeznania za rok 2022.
Podatek tam wykazany dzieli się przez 12 lub inną liczbę, jeśli rok podatkowy trwał dłużej lub krócej niż 12 miesięcy. Decydując się na taki uproszczony sposób ustalania zaliczek, należy stosować tę metodę przez cały rok podatkowy – nie można się z niej wycofać. Metoda ta może być również stosowana w następnych latach podatkowych, o ile będą spełnione warunki.
Przykłady
Podatnik poniósł za 2023 rok stratę, a w zeznaniu za (pełny) 2022 rok wykazał podatek w wysokości 106.800 zł. Może w 2025 roku wpłacać zaliczki uproszczone w kwocie 8.900 zł miesięcznie (106.800 : 12 miesięcy).
Podatnik rozpoczął działalność w 2022 roku (od 1 marca). Podatek za ten rok wyniósł 21.500 zł. Za 2023 rok osiągnął dochód, ale skorzystał z ulg i odliczeń i nie zapłacił żadnego podatku. Może w 2025 roku rozliczać zaliczki w formie uproszczonej w wysokości 2.150 zł miesięcznie (21.500 : 10 miesięcy).
Podatnik za 2023 rok wykazał 805.400 zł podatku dochodowego a za 2022 rok podatek wyniósł 318.100 zł. W 2025 roku może wpłacać zaliczki uproszczone w kwocie 67.117 zł miesięcznie (805.400 : 12 miesięcy).
Podatnik poniósł stratę za 2023 rok, a w zeznaniu za 2022 osiągnął dochód, ale skorzystał z ulg i odliczeń i nie zapłacił żadnego podatku. Oznacza to, że w 2025 roku nie może skorzystać z uproszczonej formy rozliczania zaliczek.
W przypadku zmiany wysokości podatku za miniony rok, który stanowił podstawę do ustalenia zaliczek uproszczonych w bieżącym roku (np. na skutek kontroli urzędu lub korekty zeznania) podatnik musi ponownie dokonać przeliczenia począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono korektę lub wydano decyzję (korekta zaliczki zarówno na plus jak i minus jest dokonywana na bieżąco). Jeśli zmiana wysokości podatku za miniony rok została złożona po zakończeniu roku, w którym podatnik stosował zaliczki uproszczone – nie dokonuje się ich korekty (art. 25 ust. 9-10 ustawy CIT).
Zaliczki miesięczne faktyczne i uproszczone wpłaca się w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za ostatni miesiąc roku podatkowego podatnik wpłaca w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego. Podatnik nie wpłaca zaliczki za ostatni miesiąc, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie roczne i dokona zapłaty podatku (art. 25 ust. 1a ustawy CIT).
Informację do urzędu skarbowego o wyborze wpłacania zaliczek uproszczonych należy dokonać w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym podatnik stosował ten sposób obliczania zaliczek (art. 25 ust. 7a CIT).
Zaliczki kwartalne mogą jedynie płacić:
- mali podatnicy oraz
- podatnicy rozpoczynający działalność (w roku rozpoczęcia działalności). Wykluczeni z tej możliwości są podatnicy, którzy powstali:
- na skutek przekształcenia, połączenia czy podziału lub
- w wyniku przekształcenia spółki lub spółek niemających osobowości prawnej lub
- w wyniku wniesienia przez osoby fizyczne do spółki prowadzonego przez nie przedsiębiorstwa lub składników majątku tego przedsiębiorstwa o wartości co najmniej 10.000 euro.
Zaliczki kwartalne podatnik wpłaca w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczkę za ostatni kwartał roku podatkowego podatnik wpłaca w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego. Podatnik nie wpłaca zaliczki za ostatni kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie i dokona zapłaty podatku (art. 25 ust. 1c ustawy CIT).
Informację do urzędu skarbowego o wyborze wpłacania zaliczek kwartalnych należy dokonać w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym podatnik stosował kwartalny sposób wpłacania zaliczek (art. 25 ust. 1e CIT).
Podatnicy mogą nie wpłacać zaliczki faktycznej (miesięcznej lub kwartalnej), jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku i pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku nie przekracza 1.000 zł. Jeżeli podatek należny przekracza 1.000 zł, wpłacie podlega różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek wpłaconych od początku roku (art. 25 ust. 18).
Stawka 9 % dla zaliczek
Podatnicy rozpoczynający działalność w pierwszym roku podatkowym oraz mali podatnicy mogą obliczać zaliczki przy zastosowaniu stawki 9% za miesiące lub kwartały, w których ich przychody podatkowe osiągnięte od początku roku (ze wszystkich źródeł podlegających opodatkowaniu) nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2.000.000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł (np. 8.534 tys. zł, jeśli rok podatkowy rozpoczął się 01.01.2025 r.). Po przekroczeniu limitu, począwszy od następnego miesiąca lub kwartału, podatnicy są obowiązani do stosowania 19% stawki podatku.
Mały podatnik– oznacza podatnika, u którego wartość PRZYCHODU ZE SPRZEDAŻY (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 mln euro. W przeliczeniu na złote limit ten wynosi w 2025 r. 8.569 tys. zł.
Zwolnienia z obowiązku wpłat zaliczek
Obowiązek rozliczania zaliczek nie ma zastosowania do podatników, których dochody w całości są wolne od podatku, z wyjątkiem podatników, o których mowa w art. 17 ust. 1, przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie – bez obowiązku składania oświadczenia czy informacji do organu podatkowego (art. 25 ust. 3 ustawy CIT).
Podatnicy, którzy zaprzestali działalności oraz podatnicy korzystający ze zwolnienia od podatku i przeznaczający swe dochody na cele statutowe wymienione w art. 17 ust. 1 po zawiadomieniu o tym naczelnika urzędu skarbowego mogą nie wpłacać zaliczek na podatek dochodowy od dnia złożenia oświadczenia (art. 25 ust. 5 ustawy CIT).
Również podatnicy, którzy zawiesili działalność nie muszą wpłacać zaliczek na podatek dochodowy za okres objęty zawieszeniem. Informacja o okresie zawieszenia w roku podatkowym wykonywania działalności gospodarczej jest składana w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym działalność ta była zawieszona (art. 25 ust. 5c CIT).
Podatnicy będący, od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej do pierwszego dnia miesiąca roku podatkowego, w którym rozpoczynają korzystanie ze zwolnienia, małymi przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej są zwolnieni z obowiązków wpłacania zaliczek podatku w roku podatkowym następującym bezpośrednio po:
- pierwszym roku podatkowym – w przypadku, gdy ten rok podatkowy trwał co najmniej pełnych 10 miesięcy kalendarzowych albo
- drugim roku podatkowym – w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1
– pod warunkiem złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenia o korzystaniu z tego zwolnienia; oświadczenie to składa się na piśmie w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca roku podatkowego objętego tym zwolnieniem (art. 25 ust. 11 ustawy CIT). JEST TO POMOC DE MINIMIS. Warunki do stosowania tego zwolnienia są opisane w art. 25 ust. 13-16 ustawy CIT.
Anna Kropidłowska – księgowa
Podstawa prawna:
– Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (jednolity tekst w Dz. U. z 2025 r., poz.278 z późn. zm.) zwana ustawą CIT