Pytanie użytkownika Platformy Expert4you:
Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Jaki powinienem wziąć pod uwagę dochód, wyliczając składkę zdrowotną zgodnie z przepisami Polskiego Ładu od 2022 r.? Przykładowo – czy wyliczając składkę zdrowotną za styczeń, płatną do 20 lutego, składkę wyliczamy na podstawie dochodu za styczeń czy luty?
Odpowiedź eksperta:
W przypadku tych osób prowadzących pozarolniczą działalność, dla których w 2022 r. właściwą podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne będzie dochodów z tej działalności, a więc opodatkowanych według skali lub podatku liniowego, ustalając miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne będzie brało się pod uwagę dochód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągnięty w poprzednim miesiącu. Za styczeń 2022 r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne takich osób powinna być ustalona jeszcze na zasadach obowiązujących do 31.12.2021 r.
Uzasadnienie:
W 2022 r. za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu osoba, która jest:
- osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2021 r. poz. 162 ze zm.) lub innych przepisów szczególnych, z wyjątkiem przedsiębiorców korzystających z tzw. ulgi na start,
- osobą prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
- osobą prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 1082) i opłaca podatek dochodowy od osób fizycznych na tzw. zasadach ogólnych, tzw. liniowy podatek dochodowy od osób fizycznych lub podatek dochodowy od osób fizycznych od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, będzie opłacała składkę na to ubezpieczenie od dochodu z działalności gospodarczej uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka, ustalonego w następujący sposób:
- dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu w roku składkowym będzie ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami w rozumieniu przepisów podatkowych a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów w rozumieniu tych samych przepisów,
- dochód ustalony w sposób, o którym mowa w pkt 1, będzie pomniejszany o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
- dochód za kolejne miesiące będzie ustalany jako różnica między sumą przychodów w rozumieniu przepisów podatkowych, osiągniętych od początku roku, i sumą kosztów uzyskania tych przychodów w rozumieniu przepisów podatkowych, poniesionych od początku roku,
- dochód ustalony w sposób, o którym mowa w pkt 3, będzie pomniejszany o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach (dochód nie będzie pomniejszany o składki, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów) (art. 81 ust. 2c ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.) – dalej u.ś.o.z., w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.).
Z wyżej wymienionych regulacji prawnych wynika zatem, że w przypadku tych osób prowadzących pozarolniczą działalność, dla których właściwą podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne będzie dochód z tej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustalając tą podstawę będzie brało się pod uwagę dochód osiągnięty w poprzednim miesiącu. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, że w sytuacji, gdy dochód osoby prowadzącej pozarolniczą działalność za dany miesiąc będzie niższy od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego od 1 stycznia danego roku, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne będzie stanowiła kwota tego minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 81 ust. 2d u.ś.o.z., w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2022 r.).
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność, dla której właściwe będą ww. zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, powinna jest stosować począwszy od lutego 2022 r. Na mocy przepisu przejściowego składki na ubezpieczenie zdrowotne należne za styczeń 2022 r. taka osoba powinna obliczyć jeszcze na zasadach obowiązujących do dnia 31.12.2021 r. (art. 79 ustawy z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2105)).
dr Ewelina Skwierczyńska – doradca podatkowy
