Podstawa prawna:
- art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2021.1800 t.j. z dnia 04.10.2021.)
W przypadku dokonywania płatności za usługi niematerialne np. doradcze, prawne, księgowe na rzecz kontrahentów zagranicznych należy mieć na uwadze fakt, że w określonych przypadkach może powstać obowiązek poboru zryczałtowanego podatku dochodowego w Polsce (tzw. podatek u źródła).
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych („ustawa o CIT”), podatek dochodowy z tytułu przychodów uzyskiwanych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez podatników zagranicznych, z tytułu świadczenia usług doradczych, księgowych oraz badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze – ustala się w wysokości 20% przychodów.
Jednocześnie, zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z powyższych tytułów, jako płatnicy są obowiązane pobierać w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat.
O ile większość usług wskazanych w powyższym katalogu nie budzi większych wątpliwości to pewne problemy mogą pojawić się przy właściwym zrozumieniu sformułowania: „świadczenia o podobnym charakterze”, bowiem żadna z regulacji podatkowych nie wyjaśnia podatnikom jego znaczenia.
Próby pewnych jego wyjaśnienia możemy odnaleźć w wydawanych interpretacjach organów podatkowych oraz w orzecznictwie. I tak przykładowo:
- w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 maja 2015 r., nr IBPBI/2/4510-251/15/MS:
„(…)Dane świadczenie można zakwalifikować do katalogu usług wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych po każdorazowej analizie treści samej umowy oraz po osiągnięciu jednoznacznego wniosku, że zawiera ona istotne elementy świadczeń wymienionych w tym przepisie. O tym, czy dane świadczenie można zakwalifikować do usług opodatkowanych podatkiem zryczałtowanym decydujące znaczenie ma treść uregulowania samej umowy oraz zakres faktycznie wykonanych czynności, a nie tylko jej nazwa (…)”.
- w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 maja 2015 r. o sygn. III SA/Wa 1758/14:
“(…) Świadczenia o podobnym charakterze, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, to tylko takie, które są równorzędne pod względem prawnym wobec usług doradczych, księgowych, badania rynku, prawnych, reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń.(…)”
- w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 21 lipca 2020 r. sygn. akt. I SA/Bd 188/20:
„W aktualnym brzmieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p. świadczenia w nim wymienione można podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią świadczenia wyraźnie nazwane, drugą tworzą świadczenia mające podobny charakter do świadczeń nazwanych. W tej drugiej grupie mieszczą się świadczenia posiadające cechy charakterystyczne dla świadczeń wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p., ale posiadające również elementy charakterystyczne dla świadczeń innych od skonkretyzowanych w tym przepisie. Dla uznania, że świadczenie niewymienione wprost w art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p. jest objęte jego zakresem, decydujące jest, aby elementy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w tym przepisie przeważały nad cechami charakterystycznymi dla świadczeń w nim niewymienionych.”
Ponadto, wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjny w Krakowie z 19 lutego 2009 r., sygn. I SA/Kr 1484/2008 wskazał, że podatnicy przy weryfikacji świadczeń o podobnym charakterze nie powinni kierować się symbolem PKWiU:
„art 21 ust 1 pkt 2 a ustawy o CIT nie odwołuje się do PKWiU. Niezasadne jest zatem interpretowanie określonych w tym przepisie usług w świetle PKWiU”.
Powyżej przedstawione stanowiska organów podatkowych oraz sądów są jedynie wskazówką dla podatników – czasem pozostawiające i tak wiele niejasności i wieloznaczności w interpretacji danego świadczenia. Niestety to powoduje, że brak legalnej definicji „świadczenia o podobnym charakterze” rodzi wiele trudności w prawidłowym rozliczeniu podatku u źródła w zakresie nabycia od zagranicznego kontrahenta usług niematerialnych. W takim wypadku każda z tego rodzaju usług, powinna być oceniania indywidualnie przez pryzmat funkcjonującej praktyki interpretacyjnej i orzeczniczej.
dr Ewelina Skwierczyńska – doradca podatkowy
