Naczelny Sąd Administracyjny wydał przełomowy dla branży hotelarskiej wyrok w lipcu 2023 r. Sąd uznał, że usługi hotelowe nie są równoznaczne z usługami najmu czy dzierżawy, przez co nie są objęte podatkiem od przychodów z budynków. Wyrok ten jest zdecydowanie korzystny dla podatników z branży hotelarskiej, ale ma też istotne znaczenia dla uczelni publicznych prowadzących domy studenckie.
Zgodnie z ustawami o podatkach dochodowych (zarówno PIT jak i CIT) opodatkowaniu podatkiem od przychodów z budynków podlega budynek stanowiący środek trwały, stanowiący własność albo współwłasność podatnika, położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który został oddany w całości albo w części do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera dodatkowo zastrzeżenie, że budynek musi stanowić składnik majątku związany z działalnością gospodarczą podatnika.
Najwięcej wątpliwości wśród podatników budził zawsze element „oddania całości lub części do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze”. W jaki sposób bowiem interpretować zapis „innej umowy o podobnym charakterze”? Najczęściej problem z właściwą interpretacją pojawiał się w przypadku usług hotelowych. Dotychczasowe stanowisko organów podatkowych oraz sądów administracyjnych wskazywało, że usługi hotelowe można traktować jak umowy najmu lub dzierżawy – z czym jednak nie zgadzali się podatnicy. Jedną z takich spraw rozstrzygał właśnie Naczelny Sąd Administracyjny.
Sprawa dotyczyła podatnika, który był właścicielem dwóch hoteli. Świadczył w nich usługi zakwaterowania wraz z wyżywieniem oraz usługi organizacji szkoleń i konferencji. Zdaniem podatnika, świadczone przez niego usługi nie powodowały, że powstawał obowiązek w podatku od przychodów z budynków, bowiem świadczonych przez niego usług nie można zakwalifikować do umów o podobnym charakterze do najmu czy dzierżawy.
Usługi hotelowe jako świadczenie główne
Z podatnikiem nie zgodził się dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, twierdząc, że skoro świadczeniem głównym w przypadku usług hotelowych jest korzystanie z budynku, w takim przypadku umowa hotelowa ma charakter podobny do umowy najmu w myśl Kodeksu cywilnego i jako taka podlega opodatkowaniu przedmiotowym podatkiem. Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku potwierdził stanowisko organu – zdaniem sądu, umowy najmu i dzierżawy oraz umowy hotelowe realizują podobne cele, bowiem chodzi w nich o odpłatne korzystanie z cudzej rzeczy. To zaś oznacza, że po stronie przedsiębiorcy powstaje obowiązek podatkowy w podatku od przychodów z budynków. Niestety podobne stanowiska zajmowały sądy administracyjne już wcześniej w podobnych sprawach.
Naczelny Sąd Administracyjny jednak nie poparł stanowisk organu oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Sędzia orzekający wskazał, że zawarte w ustawach o podatkach dochodowych tak od osób fizycznych, jak i od osób prawnych, odesłanie do umów o podobnym charakterze do najmu i dzierżawy nie dotyczy umów hotelowych. Mają one bowiem zupełnie różny charakter i w obu przypadkach sposób dysponowania nieruchomością (budynkiem) jest zupełnie inny. Odmienność umów hotelowych od najmu i dzierżawy mogą potwierdzić przykładowo kwestie dziedziczenia czy ustanawiania zastawu na rzeczach najmowanych, które to nie dotyczą umów hotelowych. Sąd dodatkowo podkreślił, że umowa hotelowa jest zupełnie inna niż umowa najmu czy dzierżawy z Kodeksu cywilnego, a odesłanie z ustawy podatkowej do innych umów o podobnym charakterze ma odniesienie jedynie do kodeksowych regulacji o najmie i dzierżawie. Dlatego w przypadku usług hotelowych nie powstaje obowiązek w zakresie podatku od przychodów z budynków.
Usługi hotelowe to nie to samo, co najem i dzierżawa
Niedawny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lipca 2023 r., sygn. akt II FSK 71/21) przełamuje – jak dotąd niekorzystną dla podatników – linię orzeczniczą, stwierdzając, że hotele nie podlegają podatkowi od przychodów z budynków. Zdaniem NSA bowiem świadczenia usług hotelowych oraz usług najmu czy dzierżawy mają zupełnie odmienny charakter, przejawiający się m.in. w sposobie zarządzania daną nieruchomością. Dlatego też osiąganie przychodów z tytułu usług hotelowych nie może stanowić przesłanki do objęcia właściciela hotelu przepisami o podatku od przychodów z budynków. Skutki tego stanowiska z pewnością dosięgną także podmioty prowadzące akademiki.
dr Ewelina Skwierczyńska – doradca podatkowy
