Czy w ramach jednej działalności gospodarczej można używać kasy zwykłej do sprzedaży produktów nieobjętych obowiązkiem rejestracji w kasie rejestrującej online, a z takowej korzystać wyłącznie przy sprzedaży towarów objętych takim obowiązkiem?
Konieczność prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.). Zgodnie z nim, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, dokonujących sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń. Jeżeli nabywcą danej usługi lub towaru jest podmiot inny niż wymieniony w art. 111 ust. 1, to taka sprzedaż w ogóle nie jest objęta obowiązkiem ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej. Tym samym, obowiązek ten nie wystąpi w przypadku sprzedaży na rzecz innych podmiotów, tj. firm, przedsiębiorstw, organizacji.
Dnia 1 maja 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy podatku od towarów i usług (…) oraz ustawy Prawo o miarach (Dz. U. poz. 675). Ten akt prawny wprowadził do ustawy o VAT zmiany w zakresie kas rejestrujących. Ustawa ta zakłada m.in. możliwość, a dla podatników prowadzących działalność gospodarczą w określonych w ustawie wrażliwych branżach – obowiązek stosowania nowego rodzaju kas rejestrujących (kas online) w celu prowadzenia ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Kasy online wyposażone są w nowe funkcjonalności, umożliwiające, oprócz zapisu w pamięci fiskalnej i chronionej kasy, również przekazywanie w sposób ciągły, zautomatyzowany i bezpośredni, danych rejestrowanych przy ich użyciu z prowadzonej ewidencji oraz danych o zdarzeniach mających znaczenie dla pracy kas do systemu teleinformatycznego Centralnego Repozytorium Kas.
Ustawa o podatku od towarów i usług wskazuje terminy i grupy podatników, których obejmie obowiązek posiadania kasy online. Natomiast podatnicy, prowadzący działalność w innych obszarach niż określone w tym akcie, nie zostali objęci obowiązkiem posiadania tychże kas. W ich przypadku ewidencja sprzedaży może być prowadzona z wykorzystaniem dotychczas stosowanych „tradycyjnych” kas fiskalnych. Zgodnie bowiem z art. 145a ust. 1 ustawy o VAT z zastrzeżeniem art. 145b, podatnicy mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, które nie umożliwiają połączenia i przesyłania danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas, określonych w art. 111a ust. 3. W myśl art. 145b ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy, podatnicy mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii w terminie do dnia 30 czerwca 2020 r. – do sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych. Przepis ten stosuje się tylko do kas rejestrujących, przy użyciu których jest prowadzona ewidencja sprzedaży w zakresie sprzedaży towarów lub świadczenia usług wymienionych w ust. 1.
Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2020 r. w sprawie przedłużenia terminów prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1059) obowiązującego do dnia 31 grudnia 2020 r. przedłuża się terminy, w których podatnicy mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, o których mowa w art. 145b ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług do dnia 31 grudnia 2020 r. do sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych. Powyższy przepis określił, że podatnicy ograniczeni są w możliwości prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii do dnia 31 grudnia 2020 r., w zakresie dokonywanej sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych. Na podstawie § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b w zw. z § 1 ust. 2 pkt 1 ww. rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminów prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii należy stwierdzić, że dniem rozpoczęcia prowadzenia ewidencji (granicznym dniem) przy użyciu kas online dla sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych, był dzień 1 stycznia 2021 r. Tym samym, mając na uwadze zapisy art. 145b ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia, byli obligatoryjnie zobowiązani do rozpoczęcia ewidencji za pomocą kas online od 1 stycznia 2021 r.
Czy zatem w ramach jednej działalności gospodarczej można używać kasy zwykłej do sprzedaży produktów nieobjętych obowiązkiem rejestracji w kasie rejestrującej online, a tylko do sprzedaży towarów objętych takim obowiązkiem (sprzedaż węgla) używać kasy online?
Organy podatkowe potwierdzają, że podatnicy mogą korzystać z dwóch kas: „Jak już wyżej wskazano zgodnie z art. 145b ust. 2 ustawy, przepis art. 145b ust. 1 ustawy wprowadzający obowiązek stosowania nowego rodzaju kas rejestrujących (kas online) w celu prowadzenia ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych dla podatników prowadzących działalność gospodarczą w określonych w ustawie wrażliwych branżach, stosuję się tylko do kas rejestrujących, przy zastosowaniu których jest prowadzona ewidencja sprzedaży w zakresie sprzedaży towarów lub świadczenia usług wymienionych w ust. 1.
Oznacza to, że w sytuacji gdy Wnioskodawca oprócz prowadzenia sprzedaży węgla, tj. sprzedaży wymienionej w art. 145b ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy jako sprzedaży, która została objęta obowiązkiem ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej online, prowadzi jeszcze inną sprzedaż, w chwili obecnej nieobjętą takim obowiązkiem, to do czasu jego zaistnienia Wnioskodawca będzie mógł względem tej innej sprzedaży prowadzić ewidencję z wykorzystaniem dotychczas stosowanej „zwykłej” kasy rejestrującej.
W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.” – stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 24 stycznia 2022 r. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.913.2021.1.MN.
dr Ewelina Skwierczyńska – doradca podatkowy