Kiedy w 2025 r. nastąpi zmiana czasu z letniego na zimowy?
Zmiana czasu z letniego na zimowy w 2025 r. nastąpi w ostatni weekend października, czyli w nocy z soboty 25 października na niedzielę 26 października. Przestawimy wtedy zegarki z godz. 3:00 na godz. 2:00.
Jaki jest skutek przejścia z czasu letniego na zimowy?
Cofnięcie zegarków o godzinę będzie równoznaczne z pracą w godzinach nadliczbowych.
Przykład: Pracownik miał zaplanowaną pracę w nocy z soboty 25 października 2025 r. na niedzielę 26 października, od godz. 22:00 do godz. 6:00. W praktyce taka osoba zamiast 8 godzin przepracuje aż 9 ze względu na konieczność przestawienia zegarków z godz. 3:00 na godz. 2:00.
W jaki sposób pracodawca ma obowiązek zrekompensować pracę w godzinach nadliczbowych?
Jako że w omawianej sytuacji mamy do czynienia z 1 godziną nadliczbową dobową, to pracodawca ma 3 możliwości rekompensaty:
- pisemny wniosek pracownika o odbiór czasu wolnego w tym samym wymiarze (1:1 – pracownik otrzyma 1 godzinę wolnego),
- udzielenie czasu wolnego bez wniosku pracownika, ale w wymiarze o połowę wyższym, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego (1:1,5 – pracownik otrzyma 1,5 godziny wolnego; pracodawca może narzucić termin odbioru bez konsultacji z pracownikiem),
- wypłata dodatku do wynagrodzenia w wysokości 100% (godzina nadliczbowa przypadająca w porze nocnej).
O czym jeszcze musi pamiętać pracodawca w związku ze zmianą czasu z letniego na zimowy?
Każda godzina pracy w porze nocnej powoduje konieczność wypłaty pracownikowi dodatku za pracę w nocy. Wypłata takiego dodatku jest niezależna od tego, czy mamy do czynienia z pracą w godzinach nadliczbowych, czy też nie. W październiku 2025 r. wynosi on 5,07 zł za każdą godzinę pracy w nocy i wynika z następujących obliczeń: 4 666 zł: 184 godz. x 20% = 5,07 zł.
Jakie grupy pracowników nie mogą pracować w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej?
Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych, a także pracy w porze nocnej dotyczy:
- pracownic w ciąży,
- pracowników młodocianych,
- pracowników ze stopniem niepełnosprawności (wyjątek: osoby zatrudnione przy pilnowaniu; na innych stanowiskach – niezbędna zgoda lekarza),
- wszystkich pracowników w razie przekroczenia limitu godzin nadliczbowych.
Dodatkowo pracy w godzinach nadliczbowych, jak również pracy w porze nocnej, może odmówić jedno z rodziców lub opiekunów dziecka do lat 8. Niekiedy pewne ograniczenia dotyczące pracy w porze nocnej mogą ponadto wynikać z treści orzeczenia lekarskiego (np. zakaz pracy w porze nocnej w odniesieniu do osób chorych na niektóre typy cukrzycy).
Jak powinna wyglądać ewidencja czasu pracy w przypadku zmiany czasu z letniego na zimowy?
W ewidencji czasu pracy należy wskazać m.in. liczbę godzin przepracowanych w danym dniu, godzinę rozpoczęcia pracy oraz jej zakończenia. Oznacza to, że prawidłowy zapis, który ma znaleźć się w ewidencji czasu pracy, powinien zawierać informację, że pracownik przepracował 9 godzin (w tym 1 godzina nadliczbowa), w godzinach od do (np. od godz. 22:00 do godz. 6:00). Można też w ewidencji zaznaczyć, że przepracowana godzina nadliczbowa wynikała ze zmiany czasu z letniego na zimowy.
Czy w związku ze zmianą czasu z letniego na zimowy zgodne z prawem byłoby zaplanowanie pracownikom godzinnej przerwy, np. w momencie cofnięcia zegarków z godz. 3:00 na godz. 2:00?
Taka sytuacja byłaby dopuszczalna tylko w przypadku stosowania przerywanego czasu pracy, o którym mowa w art. 139 Kodeksu pracy. W przeciwnym wypadku może to wyczerpywać znamiona wykroczenia z art. 281 § 1 pkt 5 (naruszenie przepisów o czasie pracy), a pracownicy mieliby wówczas prawo domagać się wynagrodzenia za czas tej przerwy.
Michał Podsiedlik – ekspert prawa pracy